Investigating cardiovascular adverse events related to cancer treatment: a study of extreme toxicity using induced pluripotent stem cells.
| METc nummer: | 2017/395 |
| Onderzoekscode t.b.v. borstkanker deel: | O234 |
Samenvatting
De InvestiCAT-iPSC is een studie naar cardiovasculaire schade door behandeling met cisplatine, antracyclines, bleomycine en trastuzumab. Antracyclines en trastuzumab kunnen cardiotoxiciteit geven, variërend van voorbijgaande verminderde hartfunctie tot (zeldzaam) ernstig hartfalen of overlijden. Tijdens of na cisplatine of bleomcyine ervaren sommige patiënten ernstige (cardiovasculaire) toxiciteit zoals myocardinfarct, beroerte of ernstige pulmonale dysfunctie. Waarom sommige patiënten vatbaar zijn voor extreme cardiovasculaire toxiciteit van de kankerbehandeling is grotendeels onbekend. Hiertoe worden in de InvestiCAT-iPSC twee uitersten onderzocht: enerzijds patiënten die ernstige cardiovasculaire toxiciteit kregen tijdens de oncologische behandeling, anderzijds patiënten die de volledige behandeling kregen zonder tekenen van cardiovasculaire schade. Doel is om de pathofysiologie van ernstige cardiovasculaire toxiciteit bij deze middelen te doorgronden. Dit is niet alleen belangrijk om ernstige toxiciteit te begrijpen, maar kan ook inzicht geven in de meer subtiele cardiovasculaire bijwerkingen (op lange termijn) die een groot aantal kankeroverlevers kunnen krijgen. Bij deelnemers vindt een huidbiopt plaats om minimaal-invasief via ‘geïnduceerde pluripotente stamcellen’ uiteindelijk cardiomyocyten en endotheelcellen te verkrijgen in het lab. De bij de patiënt opgetreden toxiciteit (of juist de afwezigheid daarvan) kan vervolgens in vitro worden nagebootst met deze patiënt-specifieke cardiomyocyten en endotheelcellen. Om een goed beeld te krijgen van het cardiovasculaire fenotype worden tevens bloedonderzoek, echografische vaatmetingen, echocardiografie en cardiale MRI uitgevoerd.
Inclusiecriteria
- Kankerbehandeling met curatieve opzet
- Leeftijd ≥ 18 en ≤ 50 jaar
- In staat om het protocol te volgen
- Getekende toestemmingsverklaring
Verder zijn er groepsspecifieke inclusiecriteria:
[anthracycline-toxiciteit]: ernstige cardiovasculaire toxiciteit* gedurende 1 tot 3 cycli met antracyclines (i.e. 60 tot 180 mg/m2 doxorubicine of 90 tot 270 mg/m2 epirubicine).
[anthracycline-geen toxiciteit]: ≥ 3 maanden na einde kankerbehandeling bestaande uit de maximaal tolereerbare hoeveelheid antracyclines (i.e. 450 tot 500 mg/m2 doxorubicine of 850 tot 900 mg/m2 epirubicine).
[trastuzumab-toxiciteit]: ernstige cardiovasculaire toxiciteit* binnen 1 tot 6 cycli met trastuzumab (6 mg/kg/3 weken of equivalent).
[trastuzumab-geen toxiciteit]: ≥ 3 maanden na einde kankerbehandeling die een jaar met trastuzumab bevatte (18 cycli van 6 mg/kg/3 weken of equivalent)
[cisplatine-toxiciteit]: ernstige cardiovasculaire toxiciteit* gedurende 1 tot 3 cycli met cisplatine (i.e. 100 tot 300 mg/m2)
[cisplatine-geen toxiciteit]: ≥ 1 jaar na einde kankerbehandeling die hoge dosis cisplatine bevatte (i.e. cumulatieve dosis van 400 tot 1000 mg/m2).
[bleomycine-toxiciteit]: ernstige cardiovasculaire toxiciteit* gedurende 1 tot 3 cycli met bleomycine (i.e. 90 tot 270 USP).
[bleomycine-geen toxiciteit]: ≥ 1 jaar na einde kankerbehandeling die hoge dosis bleomycine bevatte (i.e. cumulatieve dosis ≥ 360 USP);
*ernstige cardiovasculaire toxiciteit wordt gedefinieerd als elke graad 3-4 toxiciteit volgens de CTCAE 4.03, inclusief maar niet gelimiteerd tot acuut coronair syndroom, hartstilstand, hartfalen, linker ventriculaire systolische dysfunctie, myocardinfarct, restrictieve cardiomyopathie, beroerte, perifere ischemie, thromboembolie, pneumonitis, pulmonaire fibrose, acuut nierfalen. Zie protocol voor exacte inclusiecriteria.
Exclusiecriteria
- Cardiovasculaire aandoening voorafgaand aan start kankerbehandeling, zoals bewezen door:
- Symptomatische of behandelde cardiovasculaire aandoening voorafgaand aan start kankerbehandeling
- LVEF < 55% bij gemaakte MUGA-scan of echocardiografie voorafgaand aan start kankerbehandeling
- Psychologische, familiaire, sociologische of geografische conditie die de nakoming van het protocol in gevaar brengt, of het niet goed begrijpen van de Nederlandse taal.
- Contra-indicatie voor huidbiopt, inclusief:
- Uitgebreide huidaandoening die biopsie verhindert of aangetaste huid
- Bekende allergie voor lokale verdoving
- Zwangere of borstvoeding gevende vrouw
Verder, zijn er specifieke exclusiecriteria voor de patiëntengroepen zonder cardiovasculaire schade [A-NO], [T-NO], [C-NO] en [B-NO]:
- Geschiedenis van cardiovasculaire ziekte gedurende of na behandeling, zoals bewezen door:
- Symptomatische of behandelde cardiovasculaire aandoening
- LVEF < 55% bij gemaakte MUGA-scan of echocardiografie
Studiecoördinator
Bij vragen of verwijzingen graag contact opnemen met de studiecoördinator.
prof. dr. J.A. Gietema
afdeling Medische Oncologie
Tel.: 050 3612821 (secretariaat Oncologie)
E-mail: j.a.gietema@umcg.nl